طراحی و ارزیابی فرمولاسیون فیس واش سفید کننده

چکیده:

در این مقاله یک فرمول فیس واش (Face Wash Formulation) سفید کننده فوری حاوی مواد طبیعی

طراحی و ارزیابی می شود. از دیرباز، مردم نسبت به استفاده از گیاهان برای نیازهای ضروری پوستی

سالم و زیبا آگاهی داشته اند. لوازم آرایشی و بهداشتی محصولاتی هستند که برای تمیز کردن و زیبایی

ظاهری مورد استفاده قرار می گیرند. ثابت شده است که لوازم آرایشی طراحی شده بر پایه ی ترکیبات طبیعی

مانند گیاهان، برای مقابله با نیازهای فعلی انواع مختلف پوست، بسیار رضایت بخش هستند. بسیاری از عوامل

در سفید کردن پوست موثر هستند و کار خود را با کاهش محتوای ملانین پوست انجام می دهند. گیاهان قادر

به تعدیل متابولیسم رنگدانه ها در پوست انسان هستند و نقش محافظتی مهمی در سفیدی پوست دارند.

همچنین حاوی آنتی اکسیدان های فعال در اکسیداتیو سلول های پیر پوست بوده و به سلامت پوست کمک

می کنند. به همین منظور ما در این مقاله یک فرمول فیس واش سفید کننده فوری (AF4) طراحی کردیم

که ویژگی های رئولوژیکی خوبی مانند pH، قابلیت پخش، چسبندگی، همگنی و محتوای فعال

را نشان می دهد. بررسی ها نشان داد که این فیس واش اثر تمیز کنندگی بسیار خوبی دارد و طبق 

مطالعات In-Vivo، هیچگونه تحریک پوستی ایجاد نمی کند.

مقدمه:

فیس واش محصولی است که برای پاکسازی صورت استفاده می شود و معمولاً به عنوان “پاک کننده” نیز

شناخته می شود. فرمول فیس واش ها به گونه ای طراحی می شوند که کثیفی و چربی را از پوست صورت

پاک و رطوبت آن را تامین کنند. پوست صورت لطیف است و صابون های معمولی می توانند باعث از بین رفتن

رطوبت آن شوند در حالی که فیس واش یک پاک کننده ملایم است که وظیفه حیاتی تمیز نگه داشتن،

صاف و شاداب نگه داشتن پوست را انجام می دهد و لایه شاخی را بدون هیچ گونه سختی برای پوست مرطوب

می کند. هدف اصلی یک این محصول ممکن است ایجاد پاک کنندگی، اثر ضد چروک، خاصیت ضد آکنه، اثر

مرطوب کنندگی و شفافیت پوست باشد اما امروزه اثر سفید کنندگی نیز مورد توجه مصرف کنندگان قرار گرفته است.

برای این کار فرمولاتور باید عوامل سفید کننده را در فرمول فیس واش بگنجاند. اعتقاد بر این است که عوامل

سفید کننده پوست با مهار تولید ملانین در ملانوسیت ها بر تولید و متابولیسم ملانین پوست اثر می گذارند و

میزان ملانین را کاهش می دهند. عواملی که تولید ملانین را مهار می کنند عبارتند از: پروپان دیول،

عصاره میوه Evodia rutaecarpa، آربوتین، اسید کوجیک، ویتامین C و مشتقات آن. انواع فرمول فیس واش

به چهار حالت کرم، ژل، مایع، و پودر تقسیم می شود. در یک دسته بندی دیگر فیس واش ها برای

پوست های چرب، خشک و معمولی فرموله می شوند. 

ویژگی های ایده آل یک فرمول فیس واش عبارتند از:

1- سلول های مرده را حذف می کند.

2- سلول های پوست را جوان سازی می کند.

3- روغن، کثیفی و آلودگی ها را از بین می برد.

4- فلور میکروبی پوست را کاهش می دهد.

5- پوست را شاداب و تازه می کند.

ساختار فرمولاسیون فیس واش بر پایه ژل:

ژل یک ماده ژله ای است که می تواند خواصی از نرم و ضعیف تا سخت داشته باشد. ژل ها به عنوان

یک سیستم پیوند متقابل رقیق تعریف می شوند که در حالت پایدار هیچ جریانی از خود نشان نمی دهند.

از نظر وزن، ژل ها عمدتاً مایع هستند، اما به دلیل شبکه سه بعدی متقاطع در داخل مایع، مانند جامدات

رفتار می کنند. این پیوند متقاطع در داخل مایع است که به ژل ساختار (سختی) می دهد و به چسبندگی

کمک می کند. به این ترتیب ژل ها دارای پراکندگی مولکول های مایع در یک جامد هستند که در آن جامد فاز

پیوسته و مایع فاز ناپیوسته است. کلمه ژل توسط شیمیدان اسکاتلندی قرن نوزدهم توماس

گراهام با برش از ژلاتین ابداع شد.

عصاره های گیاهی سفید کننده پوست در فرمولاسیون فیس واش:

درمان های سفید کننده پوست با کاهش محتوای ملانین پوست کار می کنند. بسیاری از عوامل

در سفید کردن پوست موثر هستند. برخی اثرات مفیدی دارند (مانند آنتی اکسیدان ها، مواد مغذی)

و برخی خطر قابل توجهی برای سلامتی دارند (مانند آنهایی که جیوه دارند). ترکیبات فعال طبیعی از گیاهان،

عوامل سفید کننده طبیعی مانند بیوسنتز ملانین یا مهارکننده های تیروزیناز فراهم می کنند که قادر

به تعدیل متابولیسم رنگدانه پوست انسان هستند و نقش محافظتی مهمی در سفیدی پوست دارند،

در حالی که آنتی اکسیدان های فعال در اکسیداتیو سلول های پیر پوست آن ها به سلامت پوست کمک کنند.

ملانین که به وسیله ی سلول‌های ملانوسیت در لایه پایه اپیدرم بیوسنتز می‌شود، ممکن است با قرار گرفتن

در معرض آفتاب مزمن، ملاسما یا سایر بیماری‌های رنگدانه، بیش از حد تولید شود. بنابراین، عوامل سفید کننده،

ملانین را بیش از تولید کاهش می دهند. با این حال، مهار بیوسنتز ملانین قبلاً با اجتناب از قرار گرفتن در معرض

اشعه ماوراء بنفش (UV)، مهار متابولیسم ملانوسیت و تکثیر مهارکننده فعالیت تیروزیناز یا حذف ملانین

توصیف شده است. تیروزیناز به عنوان یک آنزیم کلیدی در آنابولیسم بیوسنتز ملانین در ملانوسیت ها شناخته شده

است که دو مرحله اولیه این مسیر یعنی هیدروکسیلاسیون تیروزین به L-دوپا (L-dopa)

(3و 4 دی هیدروکسی فنیل ال-آلانین) و اکسیداسیون L-دوپا به دوپاکینون (o-dopaquinone) را کاتالیز می کند.

سپس این ارتو کینون ها در یک سری واکنش های غیر آنزیمی به ملانین تبدیل می شوند. بنابراین، مهارکننده‌ های

تیروزیناز اجزای مهم مواد آرایشی و سفیدکننده پوست هستند و تیروزیناز آنزیم هدف کلیدی برای غربالگری

و کشف ترکیبات بازدارنده جدید است. به همین دلیل است که جستجوی مداوم برای مهارکننده‌ های

تیروزیناز که از طریق استخراج از گیاهان طبیعی یا TCM به دست می‌آیند، به امید جلوگیری از بروز تولید بیش از

حد ملانین یا اختلالات رنگدانه‌ای در حال انجام است. اگرچه آنتی اکسیدان های مشتق شده از گیاه، رادیکال های

آزاد را از بین می برند، فرض بر این است که ماهیت و غلظت آنها در بین انواع مختلف گیاهان متفاوت است.

با این حال، 1، 1-دی فنیل-2 پیکریل هیدرازیل (DPPH) یک رادیکال پایدار است و روش مهار رادیکال آزاد DPPH

یک روش ساده و به طور گسترده ای محبوب برای غربالگری توانایی حذف رادیکال های آزاد ترکیبات یا فعالیت

آنتی اکسیدانی عصاره های گیاهی است. 

فرمول ساخت فیس واش سفید کننده:

این فرمول فیس واش حاوی سورفکتانت های سدیم لوریل اتر سولفات (سورفکتانت اولیه) و کوکامیدوپروپیل بتائین

(سورفکتانت ثانویه)، نرم کننده و مرطوب کننده گلیسیرین، سازنده EDTA، خنثی کننده تری اتانول آمین، نگهدارنده

(Euxyl K120)، متا بی سولفیت سدیم و عصاره ی میوه Evodia rutaecarpa به عنوان عامل سفید کننده است.

حلال و پایه این فیس واش آب است.

ارزیابی فرمول فیس واش سفید کننده:

فرمول تهیه شده تحت ارزیابی In-Vitro و In-Vivo قرار گرفت.

ارزیابی آزمایشگاهی 

الف) خصوصیات رئولوژیکی فرمول فیس واش: ویژگی‌های رئولوژیکی رنگ، قابلیت پخش، تغییر ویسکوزیته

ناگهانی و ویژگی‌های احساس مورد مطالعه قرار گرفت.

ب) تعیین pH: pH فرمولاسیون با استفاده از pH متر دیجیتال تعیین شد. یک گرم نمونه در 100 میلی لیتر آب

دیونیزه حل شد و به مدت دو ساعت نگهداری شد. اندازه گیری pH هر فرمول در سه تکرار انجام شد.

پ) تعیین ویسکوزیته فرمول فیس واش: 100 گرم از فیس واش وزن شده و به یک بشر انتقال داده شد.

به کمک ویسکومتر میدان بروک (ویسکومتر LV)، وسکوزیته محلول اندازه گیری شد.

ت) تعیین گسترش پذیری فرمولاسیون فیس واش: پراکندگی فرمولاسیون توسط دستگاه پیشنهاد شده

توسط Multimer و همکارانش که در آزمایشگاه ساخته شد، تعیین شد.

این دستگاه از یک بلوک چوبی تشکیل شده است، با یک سرسره شیشه ای ثابت که یک سر آن به وزنه

روی قرقره که در سطح افقی با لغزش ثابت قرار دارد، بسته شده است. مقدار 1/5 گرم نمونه فیس واش بین

دو لام شیشه ای و وزنه 1000 گرمی به مدت 5 دقیقه روی لام قرار داده شد تا از طریق فشرده سازی

نمونه به ضخامت یکنواخت برسد. این مقدار از طریق فرمول S = ml/t محاسبه می شود در جایی که

S= میزان پخش پذیری (gm.cm/sec)، m= وزنه بسته به اسلاید بالایی، l= طول اسلاید شیشه ای و t = زمان در ثانیه.

مطالعات پایداری فرمول فیس واش:

فیس واش سفید کننده در طی مطالعات پایداری به مدت 3 هفته در دمای اتاق تحت شرایط دما و رطوبت

نسبی قرار گرفت. همچنین برای مطالعات پایداری تسریع شده، فرمول طبق دستورالعمل ICH به مدت

2 ماه تحت آزمایش پایداری در دمای 2 ± 40 درجه سانتی گراد و 75 = RH درصد قرار گرفت. نتایج نشان دادند

که این نمونه از پایداری خوبی برخوردار است و ظاهر، بو و کیفیت خود را حفظ می کند.

ارزیابی In vivo فرمولاسیون فیس واش:

الف) آزمایش تحریک پوستی: تحریک پوست روی داوطلبان انسانی انجام شد. 1/0 گرم از نمونه فیس واش

روی پشت دست داوطلبان در ناحیه ای به اندازه دو اینچ مربع اعمال شد. سپس داوطلبان از نظر ضایعات یا

تحریک پوستی مورد ارزیابی و معاینه قرار گرفتند.

ب) ارزیابی تاثیر گذاری با عکس: این کار به صورت داوطلبانه انجام شد. فیس واش سفید کننده روی پوست اعمال شد.

عکس ها قبل و بعد از استفاده از محصول گرفته شده است. این عکس ها نشان می دهد که پوست قبل

از استفاده بافت مناسبی نداشته و بعد از استفاده در بافت مناسب بوده و اثر روشن کنندگی را به خوبی نشان می دهد.

نتایج این آنالیزها در جدول زیر قابل مشاهده است

نتیجه گیری:

فرمول فیس واش (Face Wash Formulation) سفید کننده ارائه شده، ویژگی های رئولوژیکی خوبی

(مانند pH، قابلیت پخش، چسبندگی، همگنی و محتوای فعال بیشتر) را نشان داد. مطابق مطالعه

In-Vivo، این محصول پس از استفاده روی پوست هیچ گونه تحریک پوستی ندارد و اثر سفید کنندگی

خوبی نشان می دهد و به اصلاح بافت پوست صورت کمک می کند.